Πανελλήνια Ένωση Κρατουμένων Αγωνιστών Μακρονήσου

Η εκπομπή απλώς κύλησε με την δημοσιογράφο, έναν διδάκτορα Ιστορίας και έναν καθηγητή Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, που παρουσίαζαν τη ζωή, αν μπορεί κανείς να μιλήσει για ζωή στην κόλαση που κατασκεύασε η αστική τάξη με τους Αγγλοαμερικάνους συμμάχους της και εκτελεστικά όργανα τους βασανιστές του στρατοπέδου. Στρατιωτικοί ήταν που συναγωνίζονταν στο ποιος θα εφεύρει και θα εφαρμόσει τα πιο ανείπωτα βασανιστήρια για να σκοτώσουν τη συνείδηση των κομμουνιστών.

Για τους ιστορικούς αυτούς, οι πολιτικοί κρατούμενοι που πέρασαν από τη Μακρόνησο ήταν γενικά αριστεροί. Οι κομμουνιστές ως πολιτικοί κρατούμενοι, που μάλιστα επειδή δεν υπέγραφαν δήλωση βασανίζονταν μέχρι θανάτου και κάποιοι πέθαναν, αυτά αποσιωπήθηκαν, νομίζοντας ότι θα περάσουν στη λήθη της ιστορικής μνήμης.

Το 95%, είπαν οι ιστορικοί, υπέγραψε δήλωση. Τι προσπάθησαν να δείξουν μιλώντας συνεχώς για τις δηλώσεις και αποσιωπώντας τους ΑΛΥΓΙΣΤΟΥΣ και τη στάση τους; Οτι οι κομμουνιστές και οι άλλοι αγωνιστές της περιόδου στη διαπάλη με τους αντιπάλους τους δεν είχαν πίστη στους σκοπούς τους, πεποίθηση και σθένος να τους αντιπαλέψουν. Αρα ο ηρωισμός και η προοπτική της ταξικής πάλης, η θυσία για την κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση είναι χαμένη υπόθεση. Δεν έχουν αξία τέτοιοι αγώνες.

Τι άλλο ήθελαν να περάσουν στις λαϊκές και νεολαιίστικες συνειδήσεις; Οτι οι άνθρωποι που υπέγραψαν δήλωση έμειναν σε όλη τους τη ζωή στιγματισμένοι από το Κόμμα μας, από τους κομμουνιστές - συναγωνιστές τους έως εκείνη τη στιγμή. Οτι ένιωσαν την απόρριψη γιατί υπέγραψαν δήλωση, και είχαν συνέχεια το φόβο της κοινωνικής απόρριψης. Και ας ήταν διαφορετικά τα γεγονότα, αφού αφενός δεν έφευγαν όλοι όσοι έκαναν δήλωση από τη Μακρόνησο, αφετέρου οι περισσότεροι από αυτούς ξαναμπήκαν στους ταξικούς αγώνες παλεύοντας μαζί με τους κομμουνιστές. Δεν είπαν, επίσης, τίποτα για τις αντιδηλώσεις, αποσιώπησαν ότι υπήρξαν και πολλοί που ακύρωσαν, απέσυραν τις δηλώσεις που είχαν κάνει.

Ηθελαν να περάσουν, όμως, στις συνειδήσεις ότι οι κομμουνιστές εκδικούνται, μισούν τους συναγωνιστές τους, επομένως ο λαός και η νεολαία όχι μόνο δεν πρέπει να συμπορευτεί μαζί τους, αλλά να τους καταδικάζει και να τους αποστρέφεται.

Δεν αναδείχτηκε ουσιαστικά ολόκληρο το ιστορικό πλαίσιο της συγκεκριμένης περιόδου, ο ταξικός χαρακτήρας της, το περιεχόμενο της πάλης του ΔΣΕ, με πρωτοπορία το ΚΚΕ, ποιες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις πάλευαν ένοπλα, ενάντια σε ποιες και για ποιο σκοπό δυνάμεις. Η μεγάλη εποποιία του ΔΣΕ θάφτηκε επιμελώς από την εκπομπή.

1. Οτι η δημιουργία της Μακρονήσου υπήρξε οργανωμένο σχέδιο των Βρετανών και Αμερικανών, σε συνεργασία με το ελληνικό αστικό κράτος, για την εξουδετέρωση μιας μεγάλης μερίδας του λαϊκού κινήματος, πρωταρχικά για την αποστέρηση του ΔΣΕ από πολύτιμες εφεδρείες, καθώς και για το ηθικό τσάκισμα των κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών, μέσα από την υπογραφή δηλώσεων αποκήρυξης του ΚΚΕ και της ιδεολογίας του. Επιπλέον, στόχευε, μέσω της «ανάνηψης» των κρατουμένων, στη δημιουργία μάχιμων μονάδων, τις οποίες ο αστικός στρατός θα τοποθετούσε απέναντι στον ΔΣΕ.

2. Οτι η Μακρόνησος, το «ελληνικό Νταχάου», όπως το χαρακτήρισαν πολλοί εξόριστοι, είναι εκείνος ο τόπος φυλακής και εξορίας όπου οι μηχανισμοί καταστολής τελειοποιήθηκαν, η βία συστηματοποιήθηκε και οι πολιτικά διωκόμενοι γνώρισαν ανείπωτα βασανιστήρια και τη μεγαλύτερη αναμέτρησή τους με τον ταξικό αντίπαλο. Δεν εκτέθηκαν όλα τα βασανιστήρια στα οποία υποβάλλονταν οι κομμουνιστές, όπως π.χ. το ξύλο με σύρματα, καδρόνια και ξύλα μπαμπού, η φάλαγγα, η ψυχρολουσία, η έκθεση στον ήλιο και το κρύο και το κάψιμο με πυρωμένα σίδερα και τσιγάρα, που συνδυάζονταν με ώρες καψονιών όπως η ορθοστασία και η ακινησία, προκειμένου να αποσπαστούν δηλώσεις. Παράλληλα, εφαρμόζονταν ψυχολογικές μέθοδοι βασανισμού, όπως η άσκοπη εργασία, ο δημόσιος εξευτελισμός.

3. Οτι τα βασανιστήρια αυτά δεν περιορίζονταν μόνο στους άνδρες εξόριστους. Πολλά από τα ανήλικα παιδιά του στρατοπέδου αναφέρεται ότι υπέστησαν και βιασμούς. Στις 18 Αυγούστου 1949, πραγματοποιήθηκε ομαδική απόπειρα αυτοκτονίας ανηλίκων στη ΣΦΑ.

4. Αποσιωπήθηκαν οι συνέπειες των βασανιστηρίων στους πολιτικούς κρατούμενους της Μακρονήσου, πολλοί εκ των οποίων έμειναν ανάπηροι και κάποιοι τρελάθηκαν.

5. Ο ανείπωτος επίσης ηρωισμός των χιλιάδων κομμουνιστών στη Μακρόνησο δεν αναδείχτηκε. Ο Μήτσος Τατάκης και ο Γιώργος Σαμπατάκος, που πέθαναν στη Μακρόνησο μετά από φριχτά βασανιστήρια, στις 5 προς 6 Αυγούστου 1949 και στις 9 προς 10 Γενάρη 1950 αντίστοιχα, και ήταν σύμβολα του αγώνα, ήταν για την εκπομπή ανύπαρκτα πρόσωπα.

6. Ακόμη και στην ερώτηση για τη μεγάλη σφαγή στις 29 Φλεβάρη και 1η Μάρτη του 1948, απάντησαν γενικά και αόριστα και δεν τόλμησαν ούτε τα όσα εξιστόρησε ο Μίμης Βρονταμίτης να πουν. Εδωσαν όμως τον αριθμό που δίνει επίσημα ο στρατός, 16 νεκροί, και πολλοί τραυματίες, συμπληρώνοντας απλώς ότι ήταν περισσότεροι. Τέτοια ιστορία κάνουν οι καθηγητές.

Τι έγινε με τη μεγάλη σφαγή; Λίγες μέρες μετά την άφιξη του Αμερικανού στρατηγού Βαν Φλιτ στην Αθήνα το Φλεβάρη του 1948 και συγκεκριμένα στις 29 Φλεβάρη, ο Μίμης Βρονταμίτης, καπετάνιος του καϊκιού που μετέφερε τους νεκρούς (συλλογικό έργο «Μακρόνησος. Ιστορικός τόπος», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή»), είπε:

«Ο Σκαλούμπακας μου κόλλησε το πιστόλι στο κεφάλι και με απειλές με διέταξε να κουβαλάω σκοτωμένους φαντάρους πέρα μακριά στον Κάβο Ντόρο, στο ξερόνησο Σαν Τζιόρτζιο (...) Τους σκοτωμένους φαντάρους τους τακτοποιούσανε στριμωχτά στο αμπάρι οι Αλφαμίτες Χούμης και Λαγός. Σ' ένα μόνο δρομολόγιο φορτώσαμε 185 νεκρούς φαντάρους. Λέω στον Σκαλούμπακα: "Το καΐκι δε σηκώνει τόσο πράμα, είναι πολύ το πράμα, θα μπατάρει το καΐκι". Αυτός κουβέντα δεν έπαιρνε, με το πιστόλι με διέταξε. Τι να 'κανα; Το πιστόλι σε παγώνει...

Ανοιγόμασταν τη νύχτα στον Κάβο Ντόρο. Εκεί στο Σαν Τζιόρτζιο περίμενε καράβι πολεμικό. Οι ναύτες παίρνανε τους σκοτωμένους φαντάρους και τους χώνανε μέσα σε συρμάτινα δίχτυα με βαρίδια και τους φουντάρανε στο βυθό της θάλασσας. Αυτό ξανάγινε. Οι νεκροί όλοι - όλοι ήταν 350 κοντά, τους μέτραγα έναν - έναν και ήταν 350 φαντάροι νεκροί. Αυτή ήταν η πιο τραγική περιπέτεια που έζησα στη ζωή μου».

Ακόμη και σήμερα, το υπουργείο Αμυνας και το ΓΕΣ δεν ανοίγουν τα αρχεία τους για να δημοσιοποιήσουν τον ακριβή αριθμό και τα ονόματα των δολοφονημένων της μεγάλης σφαγής, νομίζοντας ότι έτσι θα αποστιγματιστούν από το έγκλημά τους, το έγκλημα των αστών. Το οποίο έγινε για να τσακίσει το αλύγιστο φρόνημα των κομμουνιστών και να τρομοκρατήσουν το λαό και τη σκηνοθέτησαν ως στάση των πολιτικών κρατουμένων.

7. Ηταν επίσης χαρακτηριστικός ο σχολιασμός ότι στις φωτογραφίες των κρατουμένων, η ζωή τους έδινε και χαμόγελα, ήταν χαμογελαστοί. Με δυσκολία κατάφεραν να πουν ότι ήταν τα ψυχικά αποθέματα που τους έκαναν να αντιδρούν με χαμόγελο, για να ανταπεξέλθουν στις συνθήκες της ταξικής βαρβαρότητας. Ομως η δύναμη της πίστης στο δίκιο του αγώνα, αυτή ήταν το θεμέλιο των ψυχικών αποθεμάτων, αλλά το αποσιώπησαν.